ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ 3ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ, Η κατοχή της εξουσίας δεν εγγυάται την ευτυχία, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ 3 – Η ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΔΕΝ ΕΓΓΥΑΤΑΙ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ

1.        Ποια πρόσωπα διαλέγονται στο απόσπασμα και ποιο το αντικείμενο συζήτησής τους;

            Συνομιλεί ο τύραννος των Συρακουσών Ιέρων Α΄ με το λυρικό ποιητή Σιμωνίδη τον Κείο. Μέσα από αυτό το διάλογο περιγράφονται οι αρνητικές πλευρές της τυραννίδας και εξηγείται η τρωτή θέση κάθε μονάρχη, η ζωή του οποίου δεν είναι ούτε εύκολη ούτε πάντοτε ευτυχισμένη, αφού η ανωτερότητά του βασίζεται στη σύγκριση με ομοίους του.

2.      Mε ποιο κριτήριο μπορεί να θεωρηθεί κάποιος πραγματικά πλούσιος σύμφωνα με το κείμενο;

           Το πόσο πλούσιος θεωρείται κάποιος δεν εξαρτάται από το πόσα αγαθά διαθέτει. Είναι ένας όρος σχετικός και ερμηνεύεται σε συνάρτηση με την κατάσταση των άλλων. Άρα, πλούσιος είναι κάθε άνθρωπος που έχει έστω και ένα πράγμα περισσότερο από κάποιον άλλο  με τον οποίο ανήκουν στην ίδια κατηγορία. Μπορούμε να συγκρίνουμε μόνο έναν τύραννο με έναν άλλο τύραννο ή έναν απλό πολίτη με έναν άλλο απλό πολίτη ή έναν αθλητή με έναν άλλο αθλητή.

            Επιπρόσθετα, πλούσιος θεωρείται αυτός που έχει τόσα αγαθά όσα του χρειάζονται για να είναι αυτάρκης και να μη στερείται. Δε χρειάζεται, επομένως, να έχει κανείς μεγάλη περιουσία, αρκεί να έχει τόσα όσα του χρειάζονται για να ικανοποιεί τις βασικές ανάγκες του.

3.      Ποια εντύπωση του Σιμωνίδη αναιρεί ο Ιέρων; 


Ότι οι τύραννοι είναι ευτυχισμένοι, επειδή έχουν περισσότερα από τους απλούς πολίτες.

4.      Ποια εσφαλμένη εντύπωση έχει ο Σιμωνίδης;


              Ότι οι τύραννοι είναι ευτυχισμένοι, επειδή έχουν μεγάλη εξουσία και κατέχουν περισσότερα από τους απλούς πολίτες.

5.      Ποιους θεωρεί ο τύραννος ανταγωνιστές του ως προς τον πλούτο; Με ποιο παράδειγμα στηρίζει ο Ιέρωνας την παραπάνω άποψη;
             Ανταγωνιστές του θεωρεί τους άλλους τυράννους και όχι τους απλούς ανθρώπους, από τους οποίους είναι ανώτερος και ισχυρότερος .

6.      Ποιες επιθυμίες μπορεί να έχει ένας απλός πολίτης(ιδιώτης) και ποιες ένας τύραννος; Ποιες επιθυμίες εκπληρώνονται γρηγορότερα, των τυράννων ή των ιδιωτών και γιατί;

             Ένας απλός πολίτης επιθυμεί απλά πράγματα, πχ ένα σπίτι ή ένα χωράφι, ενώ ένας τύραννος θέλει πόλεις, λιμάνια κλπ. Άρα, οι επιθυμίες του τυράννου είναι πολύ υψηλές και επειδή είναι δύσκολο να  αποκτήσει όσα επιθυμεί, του είναι δύσκολο να νιώσει ευτυχισμένος.

7.      Γιατί συσχετίζει ο Ιέρων τους αθλητές με τους τυράννους; = Ποια ομοιότητα βρίσκει ο Ιέρων ανάμεσα στους αθλητές και στους τυράννους;

                   Ο Ιέρων για να στηρίξει την άποψή του πως ανταγωνιστές του στον πλούτο μπορεί να θεωρήσει μόνο τους άλλους τυράννους φέρνει το παράδειγμα των αθλητών που δε συγκρίνουν τους εαυτούς τους με τους απλούς πολίτες αλλά μόνο με τους άλλους αθλητές, με τους οποίους έχουν ίδιες ικανότητες.

8.      Ποια παραδείγματα επιθυμιών ενός τυράννου δίνει το κείμενο και τι αποδεικνύουν αυτές οι επιθυμίες;

                Ένας τύραννος θέλει πόλεις, εδάφη, λιμάνια, φρούρια κλπ. Άρα, οι επιθυμίες του τυράννου είναι πολύ υψηλές, υπερβολικές και παράλογες, γεγονός που αποδεικνύει πως οι τύραννοι ήταν άπληστοι και πλεονέκτες.Αυτό που τους ενδιέφερε ήταν να φανούν ανώτεροι από τους άλλους τυράννους, άρα δε νοιάζονταν για το καλό του λαού αλλά μόνο για το προσωπικό συμφέρον τους και πώς να αναδειχτούν ανάμεσα στους άλλους τυράννους κάνοντας επίδειξη του πλούτου τους. 

9.      Να βρείτε μια φράση αποφθεγματικού χαρακτήρα και να τη σχολιάσετε

Οὐ γὰρ κρίνεται τῷ ἀριθμῷ οὔτε τὰ πολλά οὔτε τὰ ὀλίγα, ἀλλά πρὸς τὰς χρήσεις.....................................ΔΕΣ  ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΗΣΗ 17

10.   Ποια αρνητικά στοιχεία του τυράννου παρουσιάζονται στο απόσπασμα;

           Διαρκής πόθος για πλούτο, ανταγωνιστικότητα σχετικά με τον πλούτο, απληστία, δε νοιάζονται για το λαό τους, νοιάζονται για την προσωπική ανάδειξή τους, συμφεροντολόγοι.........

11.     Ποιος μπορεί σύμφωνα με το απόσπασμα να γίνει πιο εύκολα ευτυχισμένος;

             Ο απλός πολίτης μπορεί σύμφωνα με το απόσπασμα να γίνει πιο εύκολα ευτυχισμένος, γιατί αρκείται στα λίγα, δεν είναι άπληστος και δεν αναλώνεται στην αναζήτηση περιττών πραγμάτων. Επομένως, η πραγματική ευτυχία δε βρίσκεται στον πλούτο/ Ο πλούτος γεννά διαρκώς νέες ανικανοποίητες επιθυμίες και δεν αφήνει τον άνθρωπο να νιώσει ποτέ ευτυχισμένος.

12.   Πώς θα μπορούσε να οριστεί ο πλούσιος και ο φτωχός με βάση το περιεχόμενο του κειμένου του Ξενοφώντα;
                                                ΔΕΣ  ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΗΣΗ 2

13.   Ποια  θεωρούνται πολλά αγαθά και ποια λίγα;

λίγα αγαθά = αν δεν έχω αρκετά αγαθά, ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μου
πολλά αγαθά =  αν έχω περισσότερα από όσα χρειάζομαι

14.   Γιατί ένας τύραννος, αν και έχει πολλά αγαθά, νιώθει φτωχός;

                              ΔΕΣ  ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΗΣΗ 16

15. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν οι τύραννοι σύμφωνα με τα λόγια του Ιέρωνα;

             Ένας τύραννος δύσκολα ικανοποιείται με όσα έχει και δεν ευχαριστιέται, γιατί δεν επιθυμεί απλά πράγματα, όπως οι απλοί πολίτες. Μόνο αν φανεί πιο πλούσιος από τους άλλους τυράννους , τους οποίους ανταγωνίζεται στον πλούτο, νιώθει ευτυχισμένος. Όμως, επειδή είναι πλεονέκτες και οι ανάγκες τους είναι μεγάλες, επιθυμούν διαρκώς περισσότερα αγαθά και αν δεν τα αποκτήσουν, νιώθουν φτωχοί και ανεπαρκείς.

16.   Ο Ιέρων, όπως παρουσιάζεται στο κείμενο της ενότ. 3, εμπίπτει στην κατηγορία των πλούσιων ή των φτωχών ανθρώπων; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας.

             Ο Ιέρων, όπως παρουσιάζεται στο κείμενο της ενότ. 3, εμπίπτει στην κατηγορία των  φτωχών ανθρώπων. Αυτό συμβαίνει, γιατί, αν και είναι ένας πλούσιος μονάρχης, πάντα συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους μονάρχες προσπαθώντας να τους ξεπεράσει σε πλούτο. Όσα αγαθά και αν αποκτήσει πάντα θα θεωρεί τον εαυτό του φτωχό, γιατί  ποτέ δεν αρκείται στα βασικά και απλά πράγματα, δεν ικανοποιείται με όσα του ανήκουν και συγκρινόμενος με τους άλλους τυράννους νιώθει πάντα πως έχει λιγότερα από αυτούς και υστερεί σε πλούτο. Έτσι, οι ανάγκες του παραμένουν ανικανοποίητες, αφού έχει εμπλακεί σε ένα διαρκή αγώνα κατάκτησης αγαθών. Επίσης, λόγω της θέσης του έχει περισσότερα έξοδα και ανάγκες  και γι΄ αυτό μεγαλύτερη δυσκολία στο να θεωρηθεί πλούσιος. Αντιθέτως, νιώθει πιο φτωχός και στερημένος και από ένα φτωχό πολίτη.

17. Συμφωνείτε με τον ισχυρισμό του Ιέρωνα  "Οὐ γὰρ κρίνεται τῷ ἀριθμῷ οὔτε τὰ πολλά οὔτε τὰ ὀλίγα, ἀλλά πρὸς τὰς χρήσεις·";

Μετάφραση = "γιατί ούτε τα πολλά ούτε τα λίγα δεν κρίνονται με βάση το πλήθος αλλά με βάση τη χρησιμότητά τους".

             Συμφωνώ με τον ισχυρισμό του Ιέρωνα, γιατί διαπιστώνουμε καθημερινά ότι πλούσιος δεν είναι εκείνος που έχει πολλά υλικά αγαθά, αλλά εκείνος που ξέρει να απολαμβάνει όσα έχει. Άρα, ο πλούτος και η απόλαυση που μας προσφέρει δεν εξαρτώνται από το πόσα αγαθά έχουμε, αλλά από το αν μπορούν να μας ικανοποιήσουν τις ανάγκες μας. Αυτό, βέβαια, σχετίζεται και με το χαρακτήρα του κάθε ανθρώπου. Άλλοι άνθρωποι είναι ολιγαρκείς και ικανοποιούνται με τα λίγα και άλλοι είναι άπληστοι και δεν ευχαριστιούνται όσα και αν έχουν.

           

     Για παράδειγμα, βλέπουμε ανθρώπους που έχουν πολλά χρήματα, αλλά δεν τα χρησιμοποιούν αλλά ζουν σα φτωχοί και  βλέπουμε ανθρώπους που δεν έχουν πολλά χρήματα, αλλά όσα έχουν τα χρησιμοποιούν και νιώθουν ευτυχισμένοι με αυτά. Αποδεικνύεται, έτσι, πως ακόμη και αν κατέχω πολλά αγαθά, αν δεν τα χρησιμοποιώ, είναι σα να μην τα έχω.

          Συμπερασματικά, πρέπει να εκμεταλλευόμαστε αυτά που έχουμε και να μη σπαταλάμε τη ζωή μας σε ένα διαρκές κυνήγι απόκτησης πολλών και παράλογων υλικών αγαθών. Δεν πρέπει να είμαστε πλεονέκτες

18. Πώς θα ήταν δυνατό να οριστούν ο πλούσιος και ο φτωχός με βάση το περιεχόμενο του παράλληλου κειμένου;

Πλούσιος είναι αυτός που έχει περισσότερα από όσα του χρειάζονται για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.

 Φτωχός είναι αυτός που έχει λιγότερα από όσα του χρειάζονται για να ζει με αξιοπρέπεια.

Όμως, πολλές φορές βλέπουμε ανθρώπους που ενώ θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αντικειμενικά πλούσιοι, αυτοί θεωρούν τους εαυτούς τους φτωχούς, γιατί είναι άπληστοι και ποτέ δε χορταίνουν,  όσα υλικά αγαθά και αν κατέχουν.